Nhiều người làm việc ở lĩnh vực xây dựng không được huấn luyện về an toàn lao động và không có bảo hộ lao động

Theo lời kể của ông Hoàng Văn Đăng và ông Bùi Văn Khuyến, cùng tổ tháo dỡ cốp pha: Anh Sách là lao động hợp đồng thời vụ, chưa được huấn luyện an toàn lao động, vệ sinh lao động. Ở độ cao trên 3 mét, vị trí ông Sách trực tiếp thi công không được lắp đặt hệ thống giàn giáo. Bản thân anh Sách không được trang bị dụng cụ bảo hộ cá nhân, như dây đai an toàn, nên đã rơi tự do xuống phía dưới… Xung quanh câu chuyện TNLĐ, ông Nguyễn Văn Quyền, Phó Trưởng phòng Phòng Chính sách Lao động (Sở Lao động, Thương binh và Xã hội) cho biết: Từ năm 2016 đến nay, trên địa bàn tỉnh xảy ra gần 700 vụ TNLĐ, với hơn 700 người bị tai nạn. Tổng thiệt hại trên 5 tỷ đồng và hơn 10.000 ngày công lao động. Anh Sách chỉ là 1 trong số hơn 200 trường hợp bị TNLĐ dẫn đến tử vong. Còn hàng trăm trường hợp khác sau TNLĐ phải mang thương tật suốt đời.

Cho dù lời cảnh báo mất an toàn lao động hằng năm được gióng lên, các cơ quan chức năng, các doanh nghiệp, cơ sở sản xuất đã có sự quan tâm hơn tới công tác an toàn vệ sinh lao động, nhưng sự cố bất đắc dĩ vẫn xảy ra với hậu quả khó lường.

TNLĐ có thể xảy ra ở bất cứ ngành, nghề nào. Song ở lĩnh vực xây dựng, một trong các ngành nghề TNLĐ chiếm tỉ lệ cao, khoảng hơn 30% so với tổng số vụ việc. Chủ yếu do ngã giàn giáo; bị điện giật; sập đổ công trình. Nhiều trường hợp xảy ra TNLĐ có nguyên nhân rất đơn giản, song hậu quả hết sức nặng nề. Nạn nhân Nguyễn Văn Sinh, xóm Táo 2, xã Sơn Cẩm (TP. Thái Nguyên) là một minh chứng. Ông Sinh được một gia đình hàng xóm thuê dọi lại mái nhà, nhưng vì bất cẩn, tấm lợp bị vỡ, ông Sinh rơi xuống nền nhà tử vong ngay tại chỗ. Còn trường hợp ông Lê Công Lai, xóm Bến Chảy, xã Vạn Phái (TX. Phổ Yên) kể: Khi đang cùng mọi người thi công công trình dưới đường điện cao thế, tôi bị điện phóng, hậu quả phải cắt cụt cánh tay trái, chân phải mang tật. Tôi bị mất 81% sức khỏe.

Ngành xây dựng luôn bận rộn, cực nhọc và đeo bám nhiều rủi ro. Tuy nhiên đây cũng là ngành thu hút được một lực lượng lớn lao động. Nhưng chủ yếu lao động thời vụ và lao động tự do. Khoảng 80% người lao động không được tập huấn an toàn lao động; không có bảo hiểm xã hội (BHXH), bảo hiểm thất nghiệp và nhiều trường hợp không được cấp các trang thiết bị bảo hộ lao động, kể cả khi làm việc trên cao. Bản thân người lao động cũng chưa coi trọng kỷ luật lao động, như ngại đội mũ bảo hộ, mang dây đai an toàn. Nhiều đơn vị xây dựng cũng chưa thật sự quan tâm tới công tác bảo hộ cho người lao động, không tổ chức cho người lao động tập huấn về kỹ năng an toàn vệ sinh lao động. Chỉ khi sự cố mất an toàn xảy ra, chủ sử dụng lao động mới ý thức được hậu quả thiệt hại khôn lường. Mất người, mất của, mất uy tín thương hiệu đơn vị.

Bài học nhãn tiền xảy ra tại Công ty xây dựng Yên Lạc (Vĩnh Phúc) là một điển hình. Từ cuối năm 2017, tại công trường đường Hồ Chí Minh, đoạn qua địa phận xóm Chúng, xã Tân Dương (Định Hóa) đã xảy ra TNLĐ dẫn đến chết người. Nạn nhân là ông Hoàng Văn Tuấn, xã Trung Hà, huyện Yên Lạc (Vĩnh Phúc). Ông Tuấn có hợp đồng lao động không xác định thời hạn với Công ty. Được nhận vào làm việc, nhưng ông Tuấn không được Công ty cho tham gia huấn luyện an toàn lao động, vệ sinh lao động và chưa được tham gia BHXH. Nên sau vụ việc xảy ra, Công ty phải gánh chịu nhiều hậu quả, như phải bồi thường cho nạn nhân theo quy định của pháp luật số tiền 190 triệu đồng, bao gồm tiền lương, tiền chi trả thay BHXH, tiền trợ cấp mai táng. Đồng thời phải chấp hành chi trả trợ cấp hằng tháng cho cháu Hoàng Nguyễn Tú Anh, con đẻ của ông Tuấn đến năm 18 tuổi, mức trợ cấp gần 700.000 đồng/tháng.

Bị ngã giàn giáo, trượt chân rơi từ trên cao xuống, bị phóng điện cao thế dẫn đến chết hoặc tàn phế suốt đời là lẽ đương nhiên. Nhưng có những pha tử nạn trong lúc lao động sản xuất không ai ngờ tới. Trường hợp ông Nguyễn Văn Công, người lao động tại Công ty TNHH Xây dựng Tây Trường Giang (Thái Nguyên) là một điển hình. Đầu năm 2019, tại công trường cầu bắc qua sông Dong (Võ Nhai), trong khi chuẩn bị máy bơm để hút nước ở mố cầu, do đường dây điện bị hở, ông Công bị điện giật tử vong tại chỗ. Rồi như trường hợp của ông Phạm Xuân Thành, phường Phố Cò (TP. Sông Công). Ông Thành làm nghề lái xe, khi vào mỏ đá Hiên Bình (Công ty Cổ phần Thương mại và Đầu tư Xây dựng Tân Lập - Thái Nguyên) mua đá xây dựng do sơ ý để gầu và bánh máy xúc đang làm ở mỏ đá đè lên người. Ông Thành bị chết trên đường đi cấp cứu. Do chỉ là khách hàng, không có quan hệ lao động và hợp đồng lao động với Công ty, nên ông Thành không được hưởng chế độ TNLĐ theo quy định của pháp luật.

Người lao động đi làm để lấy tiền công. Nhưng không ai vì đồng tiền công mà chấp nhận mất đi mạng sống. Bởi tai nạn xảy ra, kéo theo đó là bao nỗi niềm đau khổ, dằn vặt lương tâm của người liên quan. Thân nhân nạn nhân nhận được tiền bồi thường, hỗ trợ từ chủ sử dụng lao động và BHXH, nhưng hẫng hụt vì mất người, hoặc phải mang một gánh nặng trong nhà có người tàn phế. Còn chủ sử dụng lao động bất an do lương tâm dằn vặt, vì bao thân phận phải dang dở cuộc đời. Mong mỗi ngày, mỗi người lao động đều được bình yên. Vì một lẽ giản đơn, sau lưng mỗi người còn có một mái ấm gia đình./.